Она ва бола скрининг маркази – республика миқёсидаги илмий-амалий муассаса. Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг «Ногирон болалар тушишининг барвақт олдини олиш мақсадида янги туғилган болаларда ва ҳомиладор аёлларда туғма патлогиянинг юзага келиш сабабларини аниқловчи «Она ва бола скрининги» Давлат тизимини ташкил этиш тўғрисида»ги 140-сонли Қарори (01.04.1998 й.) ҳамда Ўзбекистон Республикаси Соғликни сақлаш вазирлигининг «Ўзбекистон Республикасида тиббий-генетикани келажакда ривожлантириш тўғрисида»ги 334/117-сонли қарори (07.07.1998 й.)га мувофиқ ташкил этилган марказ. Мазкур қарор ижроси 1998 й. да «Соғлом авлод учун» Халқаро нодавлат хайрия жамғармаси томонидан амалга оширилган.
Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси томонидан қабул қилинган «Оилада тиббий маданиятни, аёллар соғлигини, соғлом авлоднинг туғилиши ва тарбияланишини ривожлантириш каби муҳим йўналишларни амалга ошириш бўйича чора-тадбирлар тўгрисидаги 242-сонли Қарори (05.07.2002 й.)га мувофиқ 2003 й. дан 2007 й. га қадар «Она ва бола скрининг» Давлат дастурининг иккинчи босқичи амалга оширилди. 1998-2007 й. лари скрининг марказлари фаолиятини такомиллаштириш, соғлом оилани шакллантириш ҳамда она ва бола саломатлигини мустаҳкамлашга қаратилган чора-тадбирлар амалга татбиқ қилинган. Ўзбекистон Республикаси Президенти томонидан «2008-2012 йиллар мобайнида туғма ногиронликнинг олдини олиш учун туғма ва ирсий касаликларни барвақт аниқлаш Давлат дастури тўғрисида»ги ПҚ-892-сонли Қарори (16.06.2008 й.) эълон қилингач, бу борадаги ишлар янги босқичга кўтарилди. Ҳоз. марказнинг ташкилий тузилмаси республикамизнинг барча ҳудудларида мавжуд бўлиб, улар Тошкент ш. ва вилоятларда фаолият юритади (2015).
Тиббий генетик маслаҳат бериш бўлими; генетик лаб.; биокимёвий лаб.; цитогенетик лаб.; полимераз занжирли реакция диагностика лаб. и кабилар марказ тузилмалари таркибини ташкил қилади. Турли тиббий тавсия ва консультациялар ҳам бериб борилади. Хавф эҳтимоли мавжуд ҳомиладор аёлларнинг туғишгача бўлган даврдаги селектив скриниги (18 ёшдан кичик, 35 ёшдан ўтганларнинг ҳомиладор бўлиши; 11-13 ҳафталик ҳомила вақтида аниқланган ёқа юзасининг 2,5 мм дан катталашиб кетиши; ҳомиланинг бошланишида унинг бир неча маротаба олиб ташланиши; туғма юрак иллати ва хромосома синдроми мавжуд болалар туғилиш хавфи бор ҳомиладор аёллар; қариндошлар ўртасида тузилган никоҳ оқибатида оилада генетик аномалия мавжуд ҳолатларда; ҳомиладорлик бошланиши даврида ўткир юқумли касалликка чалиниш ҳолати; тератоген таъсиридаги эрта бошланган гестцияда зарурий дориларни қабул қилиш ва бошқа(лар)); тиббий-генетик маслаҳатлар (скелетнинг тизимли касалликлари ва уларни бирлаштирувчи тўқималар; наслий алмашувчи касалликлар; асаб мускуллари касалликлари; хромосомага оид касалликлар) зарур бўлган ҳолатларда скрининг текшируви ўтказилади.
[addtoany]
