Қиёсий психология – психология соҳаси. Психиканинг филогенетик (келиб чиқиш), онтогенетик (инсон умрига оид) ҳолатлар ва уларнинг шаклларини тадқиқ қилади. Қиёсий психологияда ҳайвонлар психологияси одамларники билан қиёсланади, уларнинг хулқ-атворидаги ўхшашликлар ва тафовутларнинг сабаблари текширилади, ҳаракатлантирувчи биологик ва табиий кучлар, ижтимоий муҳитдаги таъсир ўтказувчи воситалар, омиллар аниқланади. Зоопсихология қиёсий психологиянинг асосий бўлими (таркибий қисмидан иборат бўлиб, у турли гуруҳларга, турларга мансуб ҳайвонлар, жониворлар психикасини, уларнинг хатти-ҳаркатларини ўрганади. Этология – биологик ва психологик жабҳалар қоришмасидан иборат бўлиб, ҳайвонларнинг хатти-ҳаракатидаги туғма (ирсий) аломатлар, механизмлар инсонники билан умумий негизга эга эканлигини ўрганувчи соҳа. Қиёсий психология инсонда онгнинг вужудга келиши билан боғлиқ бўлган психологик муаммоларни қамраб олади. Шунингдек, у инсон хатти-ҳаркатининг биологик, ижтимоий, Турмушда орттирилган жабҳапарини тадқиқ этувчи психология тармоғи. Инсонда меҳнат фаолиятининг вужудга келиши ва такомиллашуви, кишилик жамиятининг ривожланиши, одамлар орасида ўзаро муносабат воситаси сифатида нуткнинг пайдо бўлиши ижтимоий-психологик омиллар, шарт-шароитлар туркумини ташкил қилади. Инсонда онгнинг пайдо бўлиши, ривожланиши ва ўзини ўзи англашини аниқловчи психологик омилларни ҳисобга олиш, бола камолоти тўғрисидаги қонуниятларга асосланиш қиёсий тахдилнинг маҳсулидир.
